Zakon Ojców Pijarów

Pijarzy, właściwie Zakon Kleryków Regularnych Ubogich Matki Bożej Szkół Pobożnych, to zakon którego dewizą jest „Pobożność i Nauka”.

Założycielem zgromadzenia był św. Józef Kalasancjusz, największy święty wśród pedagogów i największy pedagog wśród świętych… Urodził się w Hiszpanii, w Królestwie Aragonii, w 1557 r. Pod koniec XVI w. wyjechał do Rzymu, gdzie odnalazł prawdziwe powołanie. 

W 1597 roku w zakrystii kościoła św. Doroty na Zatybrzu powstała pierwsza w Europie bezpłatna szkoła powszechna – otwarta dla wszystkich, nawet najbiedniejszych, szkoła bez żadnych ograniczeń, dostępna do dzieci różnych wyznań, narodowości i kultur.

Jego wizerunek jako Sancti Fundatoris nostri /Święty Fundator nasz/ znajduje się w kościele Św. Krzyża, przylegającym do gmachu obecnego muzeum.

Do Polski pijarzy przybyli jeszcze za życia św. Józefa Kalasancjusza, sprowadzeni w 1642 r. staraniem króla Władysława IV. Pierwsze domy zakonne powstały w Podolińcu, Warszawie, Krakowie i w Rzeszowie.